Kultura w Poznaniu

Kultura Poznań - Wydarzenia Kulturalne, Informacje i Aktualności

opublikowano:

Diabeł mieszka między nami

- Po raz pierwszy w swoim spektaklu dotykam tematu zła. Tego zapiekłego, bezinteresownego i czystego, jakie jeden człowiek może wyrządzić drugiemu w imię spraw uważanych za święte - mówi Agata Duda-Gracz. Spektakl Będzie pani zadowolona, czyli rzecz o ostatnim weselu we wsi Kamyk w jej reżyserii obejrzymy od 25 marca w Teatrze Nowym.

. - grafika artykułu
Agata Duda-Gracz. Fot. G. Noo-Wak

Tekst spektaklu powstał m.in. pod wpływem książki Wiesława Łuki Nie oświadczam się. To reportaż o zbrodni we wsi Zrębin. W Wigilię 1976 roku czterech mężczyzn w bestialski sposób zamordowało troje ludzi. Zbrodni przyglądało się około 30 osób - sąsiadów, znajomych - którzy właśnie jechali na pasterkę. Nie zareagował nikt. Przekupieni i zastraszeni przez prowodyra, zachowywali milczenie w toczącym się później śledztwie. O co właściwie poszło? Wiesław Łuka w swoim reportażu wskazuje na narastający od lat 40. konflikt między rodziną ofiar a sprawcą, którego kulminacja rozegrała się na poprzedzającym zbrodnię weselu dwójki z ofiar. Siostra sprawcy została wtedy oskarżona o... kradzież wędlin. Jej brat uznał, że ucierpiało dobre imię rodziny, i poprzysiągł zemstę. Pół roku później młode małżeństwo (razem z nimi zginął 12-letni brat kobiety) już nie żyło. - Fascynujący w tej historii jest irracjonalny powód zbrodni. A także niezwykłe połączenie zabobonu z katolicyzmem, tworzące nowe odmiany moralności - mówi Agata Duda-Gracz. W przedstawieniu tamto wesele wędruje w czasie. - Rzecz dzieje się w latach 90., ponieważ zależało mi na umieszczeniu akcji spektaklu w Polsce w czasie transformacji - na granicy epok. Taka granica przebiega również przez nasze przedstawienie: między żywymi i umarłymi, prawdziwą i właściwą historią Polski, tradycją i nowomodą, przeszłością i przyszłością oraz tym, co stanowi o naszym człowieczeństwie, a co nas go pozbawia - mówi reżyserka.

W przedstawieniu wystąpi 19 aktorów. Blaskom i cieniom wesela widzowie przyjrzą się z bliska: przyjęcie rozleje się po całym teatrze - korytarzach, foyer, pod sceną - a podejmowana chlebem i wódką publiczność dołączy do grona weselników. Podobnie jak w przypadku swoich wcześniejszych spektakli, Agata Duda-Gracz oprócz reżyserii odpowiedzialna jest także za warstwę wizualną przedstawienia. W tym wypadku źródło plastycznej inspiracji stanowiły prace Franciszka Maśluszczaka, Witolda Wojtkiewicza i Zdzisława Beksińskiego. Oraz malarstwo ikonowe. Chociaż tu inspiracje sięgają o wiele głębiej, poza plastykę. Spektakle Dudy-Gracz mają budowę szkatułkową, składa się na nie kilka wątków, które na scenie razem tworzą jedną opowieść, jak ikony tworzą ikonostas. Aktorzy otrzymują też od reżyserki tzw. listy do postaci, które są, jak sama powiedziała w jednym z wywiadów, "adnotacjami do ikony - jej wyznaniem wiary". Jeden z gości wesela we wsi Kamyk mówi w nich: "Ja już wiem, że Diabeł jest... że między nami mieszka i ciałami naszymi rządzi... ja go poznałem, bo on mi wszystko odebrał (...) diabeł miał twarz i ciało człowieka, ale do człowieka nie był podobny (...)".

Natalia Grudzień

  • "Będzie pani zadowolona, czyli rzecz o ostatnim weselu we wsi Kamyk"
  • reżyseria, scenografia, kostiumy - Agata Duda-Gracz
  • Teatr Nowy, Duża Scena
  • premiera 25.03, g. 19