Kultura w Poznaniu

Historia

opublikowano:

Poznań w eterze

"Radjo Poznańskie niechaj szerokim siewem rozkrzewia kulturę polską w kraju i zagranicą, niechaj szumną falą szerzy oświatę, pogłębia umysły, kształci serca, stępia wybujałości, łagodzi waśnie".

. - grafika artykułu
fot. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa

Tymi słowy prezydent Cyryl Ratajski zainaugurował w kwietniu 1927 roku działalność poznańskiej rozgłośni radiowej. Dla stolicy Wielkopolski rzecz była o tyle prestiżowa, że miejscowa "stacja nadawcza" była dopiero trzecią tego rodzaju instytucją w kraju (po Warszawie i Krakowie) i jedną z niewielu działających wówczas w Europie. Powodów do dumy było jednak więcej. Otóż powstanie poznańskiego radia było świadectwem otwartości oraz przedsiębiorczości wielkopolskiej elity, której przedstawiciele, nie czekając na realizację kreślonych w Warszawie i odległych w czasie planów dotyczących radiofonizacji kraju, wzięli sprawy w swoje ręce. W ten sposób na przełomie lat 1925-1926 powstała spółka "Radjo Poznańskie" zrzeszająca wszystkie powiaty oraz 73 miasta z terenu całego województwa [!], której kuratorem został właśnie Ratajski. W krótkim czasie udało się jej zgromadzić 239 tys. zł w złocie i po uzyskaniu subkoncesji przyznanej przez Polskie Radio przystąpić do budowy nadajnika, wraz z charakterystycznymi masztami przy ul. Bukowskiej, oraz profesjonalnych pomieszczeń studyjnych na drugim piętrze gmachu Arkadii przy pl. Wolności. Dyrektorem "Radja" został Kazimierz Okoniewski, kierownikiem programowym Zdzisław Marynowski, a pierwszą "obwieścicielką" (czyt. spikerką) Maria Prusinkiewiczówna.

24 kwietnia 1927 roku nadszedł długo oczekiwany moment uroczystego otwarcia stacji, która przynajmniej na razie miała emitować swój sygnał w promieniu ok. 35 km od Poznania. Atmosfera wielkiego święta, którą umiejętnie podgrzewała prasa, z pewnością udzieliła się tysiącom poznaniaków zgromadzonym na pl. Wolności, gdzie ustawiono jeden z trzech największych w Europie gigantofonów. Punktualnie o godzinie 17 usłyszeli oni dźwięk miejskiego hejnału, po którego odegraniu przed radiowym mikrofonem stanął długi szereg oficjeli. Z chwilą zakończenia ich przemówień nadano pierwszą oficjalną audycję - koncert fortepianowy kierownika muzycznego stacji prof. Franciszka Łukasiewicza. Początkowo Radjo Poznańskie emitowało program 4,5-godzinny, niebawem zaś już 9-godzinny, który w pierwszym roku działalności docierał do ok. 100 tys. słuchaczy! Przyciągała ich z pewnością nowoczesna ramówka, którą wypełniała nie tylko ambitna muzyka z koncertami operowymi transmitowanymi (via Warszawa) na cały kraj, bogate magazyny kulturalne i gawędy reporterskie, ale również radiowe lekcje języków obcych czy poranna gimnastyka, co było absolutnym novum w skali kraju. Ów prekursorski charakter poznańskich radiowców dawał zresztą o sobie znać także w wielu innych sytuacjach, by przypomnieć tylko pierwsze w Polsce transmisje: nabożeństwa (1927 r.) i... meczu piłkarskiego (1929 r.). Zbudowana wielkim nakładem sił i środków stacja zamilkła 3 września 1939 r.

Piotr Grzelczak