Urodzony w 1958 roku w Teksasie William Basinski już od wczesnych lat siedemdziesiątych rozwijał swoje umiejętności nie tylko jako klasyczny kompozytor, klarnecista i saksofonista, ale również jako artysta dźwiękowy. Wychowywał się w katolickiej rodzinie, a jego pierwsze muzyczne doświadczenia miały miejsce w kościele. Jego ojciec był naukowcem współpracującym z NASA, co wpłynęło na częste przeprowadzki rodziny, ale też na "kosmiczne" zainteresowania młodego Williama. Studiował jazz i kompozycję na University of North Texas, gdzie zainspirowany minimalistami takimi jak Steve Reich czy Brian Eno, zaczął tworzyć własny język muzyczny wykorzystując do tego stare magnetofony szpulowe. W odróżnieniu od większości jego kolegów po fachu, w swojej muzyce od razu skłaniał się ku głębokiej medytacji i melancholii. Sugerowało to, że mimo młodego wtedy wieku, był już dojrzałym i bardzo świadomym artystą. Zresztą nie tylko artystą - choć w tamtych czasach było to tematem tabu, William z pełną tego świadomością nie ukrywał swojego homoseksualizmu, z którego zdawał sobie sprawę już w okresie dziecięcym.

Pierwszy album Shortwavemusic nagrał w 1983 roku, jednak na jego wydanie musiał poczekać wiele lat. Stało się to dopiero w 1998 roku, kiedy po długim okresie mniejszych i większych niepowodzeń, jego muzyką zainteresował się Raster-Noton - słynna niemiecka wytwórnia, zrzeszająca później największe gwiazdy muzyki elektroakustycznej, glitch i ambient, takie jak Alva Noto, Taylor Deupree, Mika Vainio, Vladislav Delay czy Blixa Bargeld z kultowej formacji Einstürzende Neubauten. Debiutancki krążek Basinskiego zachwycał wyjątkową atmosferą - minimalistyczną i opartą na brzmieniach określanych jako ambient, drone lub process music. Podobnie jak późniejsze Watermusic (2000) bazował na obszernym, budowanym już w latach osiemdziesiątych archiwum kompozytora, składającym się przede wszystkim z zarejestrowanych na taśmach pętli, znalezionych w różnych okolicznościach próbek dźwiękowych oraz nagrań rozmaitych szumów, w tym krótkofalówek.

Jednak największe wrażenie William Basinski zrobił swoim monumentalnym dziełem The Disintegration Loops (2002-2003), złożonym z czterech płyt, których fundament stanowiły uszkodzone taśmy sprzed dwudziestu lat, na których rejestrował swoją wcześniejszą muzykę. Niepokój, a jednocześnie harmonia, jakie charakteryzowały tę serię były dojmujące, a cały projekt nieoczekiwanie zyskał na jeszcze większym wyrazie po atakach na World Trade Center z 11 września 2001 roku. Upadające wieże Basinski obserwował na tarasie akurat w czasie ostatniego odsłuchu całego materiału. Fragmenty The Disintegration Loops szybko zaczęły być wykorzystywane przez liczne stacje telewizyjne jako tło muzyczne do reportaży i relacji z tamtych feralnych wydarzeń.

Dziś Basinski może pochwalić się dyskografią obejmującą kilkanaście dużych i małych płyt, z których warto wyróżnić również Variations for Piano and Tape (2006), Cascade (2015) czy Lamentations (2020). Każda z nich to eksperymentalny ambient w najczystszej postaci, będący połączeniem nostalgii, straty i piękna. Każda może być głębokim doświadczeniem dźwiękowym pozostającym nam w pamięci jeszcze na długo po zakończeniu odsłuchu. Jeśli muzyka może być medium do przekazywania emocji i tworzenia niezapomnianych wrażeń, to twórczość Williama Basinskiego jest tego doskonałym przykładem.

Sebastian Gabryel

• William Basinski
• 23.04, g. 20
• Tama
• bilety: 99 zł

© Wydawnictwo Miejskie Posnania 2024