Bartecka i Rusznica są odpowiedzialni za ułożenie zdjęć w książce How to Look Natural in Photos. Dlaczego nie użyłem sformułowania "autorami fotografii w książce"? Gdyż w swojej pracy wykorzystali zdjęcia zgromadzone w Instytucie Pamięci Narodowej. Ich autorami byli funkcjonariusze Służby Bezpieczeństwa. Fotografie pochodzą z lat II wojny światowej i późniejszych, peerelowskich. I chociaż pracujący za pomocą aparatów fotograficznych przedstawiciele służb nie mieli ambicji artystycznych ani reporterskich, ułożeni, mimochodem stworzyli specyficzny dokument.

Specyficzny, bo oglądając zdjęcia opracowane przez edytorsko-kuratorski duet, należy mieć w tyle głowy prawdziwy powód, dla którego każdorazowo naciskana była migawka aparatu fotograficznego. A były nim: inwigilacja, rozpracowywanie, szpiegowanie. Celem nadrzędnym każdej pojedynczej fotografii, każdej chwili zatrzymanej w kadrze, było pozyskanie dowodu, który następnie miał trafić do teczki inwigilowanego obywatela.

Z tych zdjęć Beata Bartecka i Łukasz Rusznica stworzyli przejmującą opowieść. Opowieść o złu (pośród zdjęć można znaleźć również te związane z wydarzeniami radomskimi czy z morderstwem ks. Popiełuszki), ale również refleksja dotycząca czasów teraźniejszych. Czasów, w których codziennie śledzą nas miliony kamer monitoringu, które nagrywając nas, nagrywają nasze zachowania i emocje. Zdjęcia wykonane przez fotografów SB znalazły się w archiwach IPN. Gdzie znajdą się kiedyś ujęcia z kamer przemysłowych? Podczas czwartkowego spotkania Bartecka i Rusznica opowiedzą o tym, jak przekopywali się przez setki tysięcy archiwalnych zdjęć i w jaki sposób ułożyli z nich potrzebną im narrację. A także zreferują jak wyglądał sposób pracy fotografów-urzędników Służby Bezpieczeństwa, których mieli okazji poznać podczas tworzenia książki.

Czwartkowe spotkanie nad brzegiem Warty, przy ulicy Ugory, będzie również okazją do premiery książki YAGA wrocławskiej fotografki Agaty Kalinowskiej. To książka dotykająca problemu wolności, nieheteronormatywnych wzorców atrakcyjności, ageshamingu, jak również o relacjach między pięknem a kobiecą tożsamością narzuconą społecznie. W pracach nad publikacją pomagał Kalinowskiej wspomniany już wcześniej Łukasz Rusznica.

To ostatnie plenerowe spotkanie spod znaku X-PRINT, goszczącego przez lato w zielonych przestrzeniach Ogrodu Szeląg. Kolejne odsłony festiwalu książek fotograficznych - a na miłośników fotografii czekają jeszcze dwie wystawy i aż trzy premiery photobooków - odbędą się jesienią już w galerii Pix.house, przy ulicy Głogowskiej.

Adam Jastrzębowski

• spotkanie wokół książek Beaty Barteckiej i Łukasza Rusznicy How to Look Natural in Photos oraz YAGA Agaty Kalinowskiej
• 09.09, g. 18
• Ogród Szeląg
• wstęp wolny

© Wydawnictwo Miejskie Posnania 2021