Jakie związki może mieć Poznań z czeskim Brnem? Większe niż niejednemu się wydaje, bo mało kto wie, że kontakty obu miast są znacznie starsze niż tylko 50 lat współpracy jako miasta partnerskie. Sięgają XIII wieku, za sprawą Elżbiety Ryksy, królowej Polski i Czech, która na świat przyszła w Poznaniu, a swoje życie zakończyła w Brnie. Ważniejsze są jednak współczesne, podobne cechy tych miast. Oba są ośrodkami studenckimi i największymi centrami targowymi w swoich państwach, oba współpracują z tymi samymi miastami partnerskimi: francuskim Rennes i ukraińskim Charkowem. Pół wieku współpracy to wspólnota doświadczeń w zarządzaniu miastem, współpraca wyższych uczelni oraz wymiana kulturalna i sportowa. Szczególnie jest to widoczne podczas Dni Kultury Polskiej w Brnie i Dni Kultury Czeskiej w Poznaniu.
Obchody jubileuszu odbywać się będą od 10 do 14 października. Do Poznania przyjedzie delegacja z Brna, a prezydenci tych dwóch miast plus prezydenci węgierskiego Győr i słowackiej Bratysławy oraz Charkowa spotkają się podczas debaty. Będą rozmawiać m.in. o migracji i działaniach rewitalizacyjnych w swoich miastach. Na słowach się jednak nie skończy. To, co pozostanie po oficjalnych obchodach, to nadanie jednej z ulic Poznania nazwy: ul. Brneńska.
Przy tej okazji Biblioteka Raczyńskich zaprasza na Dni Kultury Czeskiej. Już 8 października wydarzenie dla rodzin: czytanie z Teatrem mplusm książki Niedoparki czeskiego pisarza Pavla Šruta. Na kolejne spotkanie z literaturą czeską - tym razem tekstami Jiříego Kratochvila będzie można przyjść 11 października, a już dwa dni później w bibliotece otwarte zostaną dwie wystawy. W Galerii Atanazego i Herbaciarni można będzie obejrzeć Świat Dobrawy i Mieszka I, która pokaże, jak przenikały się nasze kultury i języki oraz jakie elementy z tamtych czasów przetrwały do dziś, oraz 95 naj Biblioteki Jiřího Mahena w Brnie 1921-2016. Na tej ostatniej pojawią się fotografie prezentujące najpiękniejsze, najbardziej historyczne karty działalności brneńskiej książnicy. Ponadto, dzięki współpracy z tą biblioteką, Wydawnictwo Miejskie Posnania wydało Legendy Poznania i Brna. Poznaňské a brněnské pověsti napisane przez Andrzeja Sikorskiego i Romana Juránka. Promocja książki już 13 października w Bibliotece Raczyńskich.
Będzie też naukowo: 12-13 października na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza odbędzie się konferencja Współpraca naukowa Poznania i Brna - rekonesans i perspektywy. W jej ramach będzie można spotkać m.in. ambasadora Republiki Czeskiej i innych przedstawicieli korpusu dyplomatycznego i władz obu miast. Honorowi goście otworzą wystawę fotografii Oldřicha Škáchy Václav Havel na wyciągnięcie ręki. Škácha fotografował Havla nie tylko w okresie jego prezydentury, ale już w latach siedemdziesiątych, dokumentując jednocześnie działalność grupy dysydentów, w której obaj działali. Zdjęcia są rezultatem długoletniej pracy fotografa, jednego z najlepiej znanych czeskich dokumentalistów ostatnich czterdziestu lat i jednocześnie bliskiego przyjaciela prezydenta. Po raz pierwszy w Polsce prezentowane będą w tak obszernym wyborze.
Jan Gładysiak