Kultura w Poznaniu

Opinie

PROSTO Z EKRANU. Uwaga, pająk!

Australijski horror Gniazdo pająka w reżyserii Kiah Roache-Turner to horror w zasadzie tylko z nazwy. Bać mogą się tylko widzowie z prawdziwą arachnofobią, ale pewnie i tak żaden z nich nie zdecyduje się na seans, w którym pająk ma rozmiary goryla i zjada ludzi.

Nazwę zmienić łatwo, trudniej ludzi

Formalnie policja, mentalnie milicja. "Nowe" próbuje zainstalować się w codzienności, "stare" jeszcze się trzyma. Chaos zawsze towarzyszący czasom przemian jest jednocześnie sojusznikiem przestępców. Witajcie na początku lat 90. XX wieku w najnowszej powieści Ryszarda Ćwirleja Pocałunek Judasza.

KWADRATURA PŁYTY. Cień, ale przede wszystkim blaski

Ach, jak wspaniała jest tegoroczne wiosna! I nie mam na myśli uroków (kapryśnej) aury, po prostu słyszę z wielu stron mnóstwo wspaniałej muzyki. Czyje płyty? Ot, na przykład artystów wybitnych i świetnie znanych: kwintetu Alameda, tria Polski Piach, duetu Beryllium czy Macieja Rychłego i (powiedzmy: kwartetu) Released Sounds. Wszyscy tworząc nową muzykę fascynująco dialogują z tradycjami.

JA TU TYLKO CZYTAM. Między słowami

Czytelnicy w Polsce spodziewali się ponoć nie wiadomo jakich odniesień w najnowszej powieści noblisty Johna Maxwella Coetzee Polak, tymczasem - i na szczęście - dostaliśmy lekturę najwyższej próby, traktującą o tym, co dzieje się między dwojgiem ludzi, a nie o narodowych czy patriotycznych mrzonkach.

LEKTURKA. Pojutrze możemy się zgubić

Chory kotek Stanisława Jachowicza, Alicja w Krainie Czarów Lewisa Carolla, Mistrz i Małgorzata Michaiła Bułhakowa, Kot w pustym mieszkaniu Wisławy Szymborskiej, Koty... Wydawnictwa Wolno z wierszami Tomasza Majerana i z rysunkami Poli Dwurnik, w końcu Spacer z kotem Sary Lundberg - jedna z najnowszych publikacji Wydawnictwa Zakamarki. Za co kochamy koty? I dlaczego od wieków są tak częstymi bohaterami książek zarówno dla dzieci, jak i dorosłych?

Rekonstrukcja pamięci

Fotografia to narzędzie dokumentujące, utrwalające w kadrze ludzi, miejsca i zdarzenia. Służy przekazywaniu informacji o sytuacjach faktycznie zaistniałych. Ale przecież narodziny fotograficznego medium szybko stały się pretekstem do utrwalania na kliszach momentów celowo wyreżyserowanych - nawet tych, które traktowano później jako dokument. Tego rodzaju refleksje pojawić się mogą na wystawie Królestwo Michała Bugalskiego, którą można oglądać w Galerii Fotografii pf w Zamku.

Względność istnienia realnego

Nieoficjalne, zdystansowane i postmodernistyczne Koło Klipsa wyraźnie zapisało się na awangardowej mapie Polski. Sztuka przestała być elitarna, a każda wystawa miała działać jako dobrze naoliwiona maszyna. Przekonać można się o tym na wystawie Ultraawangarda. Koło Klipsa i poznański underground lat 80. XX wieku w Muzeum Narodowym.

PROSTO Z EKRANU. Seks w Wielkim Szlemie

Chociaż seks pojawia się jedynie w rzeczywistości pozakadrowej, a turnieje wielkoszlemowe to raczej odległy cel niż tło dla ekranowych wydarzeń, to pragnienie tych dwóch rzeczy zdecydowanie napędza bohaterów najnowszego filmu Luca Guadagnina.

Witajcie w pokoju elfa

Magda Szpecht to reżyserka teatralna i dziennikarka, miłośniczka internetu i technologii, a od 2022 roku także cyber elfka. Ukryta pod wizerunkiem jednej z "sukeban" (przywódczyni japońskiego, kobiecego gangu), przemierza serwery sieci TOR [skrót od "The onion router" - zapobiega rejestracji ruchu sieciowego, umożliwia korzystanie np. z darknetu, przyp. red.], kanały na Discordzie, Telegramie i Signalu w poszukiwaniu relacji wydarzeń z Ukrainy.

A teraz będzie scena szaleństwa

Wolę umierającego należy uszanować. W przypadku Zmierzchu długiego dnia jego autor -  Eugene'a Gladstone O'Neill - zastrzegł, by ten autobiograficzny tekst opublikować najwcześniej 25 lat po jego śmierci i nigdy nie wystawiać na scenie. Woli dramaturga nie uszanowano. I chociaż jest to nieco niezręczne, uznać trzeba, że z korzyścią dla całego środowiska teatralnego i samych widzów. Premiera w Teatrze Nowym w Poznaniu, którą wyreżyserował André Hübner-Ochodlo, pokazuje to dobitnie.

JA TU TYLKO CZYTAM. Dziura po ojcu

Przekraczając czterdziestkę, narratorka zaczyna dostrzegać wszechobecną "tendencję do rozpadu", a z życiowych szans - wyłącznie te bezpowrotnie stracone. I właśnie wtedy, gdy samobiczowanie może przerwać jedynie pojawienie się winnego, do drzwi jej mieszkania puka ojciec. Na przestrzeni kilku miesięcy, na ósmym piętrze, pięćdziesięciu metrach i stu pięćdziesięciu stronach rozgrywa się wielopoziomowy dramat rodzinny z wątkiem kryminalnym w tle.

LEKTURKA. Samotnik z wyboru

"Jak Cię widzą, tak Cię piszą" albo "Nie szata zdobi człowieka". Przysłowia mają do siebie to, że w lapidarny sposób potrafią uchwycić istotę rzeczy. Z książką Jestem cichy Andie Powers jest w sumie podobnie. Słów w niej niewiele, ale treści mnóstwo.

Czy NextFest przeskoczył poprzeczkę?

Jest 22 kwietnia 2023 roku. W wypełnionej Tamie trwa jeszcze koncert zespołu Kamp!. Pierwszy - po erze Spring Break'a - poznański showcase dobiega końca, gdy pojawia się oficjalna informacja: NextFest 2024 odbędzie się między 18. a 20. dniem kwietnia. Czy organizatorzy utrzymają poziom inauguracyjnej edycji? A może sprawią, że powiedzenie "lepsze jest wrogiem dobrego" nie będzie miało prawa bytu, gdy pomyślimy o NextFeście?

PROSTO Z EKRANU. Nieoczywiste piękno

Rosalie to kostiumowa opowieść o niezwykłej kobiecie, od której wszyscy moglibyśmy uczyć się godności. Malowniczy obraz Stéphanie Di Giusto, ze wspaniałą muzyką polskiej pianistki i kompozytorki Hani Rani, jest lekcją akceptacji różnorodności i tolerancji, które niestety wciąż - niezależnie od długości i szerokości geograficznej - są prawdziwym towarem deficytowym.   

Nie tylko wielki dyrygent

Najnowsze wydawnictwo Filharmonii Poznańskiej jest jednocześnie premierą fonograficzną. Zawiera Symfonię e-moll op. 16 Grzegorza Fitelberga, wszechstronnego muzyka, którego zapamiętano przede wszystkim jako znakomitego dyrygenta.

JA TU TYLKO CZYTAM. Nic nie jest dane raz na zawsze

To było nieuniknione. Wcześniej czy później w kulturze musiały się pojawić wątki pandemii COVID-19. Właśnie tak: wątki, tropy, a nie szaleńcze próby podsumowań czy wyciągania wniosków na przyszłość w filmach, serialach, literaturze, wreszcie na niejednej wystawie w niejednej galerii. Słabsi Sigrid Nunez to jedna z takich książek z tropami, wątkami. Na tyle dobra, że - mimo pandemicznego punktu wyjścia - chciałoby się napisać, że aż smaczna.

PROSTO Z EKRANU. Requiem dla fotoreporterów wojennych

Tytuł najnowszego filmu Alexa Garlanda, Civil War, może być nieco mylący - jego tematem nie jest bowiem wojna domowa sensu stricto, lecz praca fotoreporterów wojennych. A to, że akcja toczy się w Stanach Zjednoczonych, ma znaczenie drugorzędne.

Koniec Ery, jazz trwa

Po ponad ćwierćwieczu obecności na kartach poznańskiego kalendarza festiwalowego Era Jazzu żegna się z publicznością. Zapowiadany jako ostatni w ramach projektu stworzonego przez Dionizego Piątkowskiego koncert, to nie tylko muzyczne wydarzenie na wielką skalę, ale również przesłanie o równości, wyswobodzeniu się z ucisku i wolności. A czym jest jazz, jeśli nie muzyczną inkarnacją wolności?

KWADRATURA PŁYTY. Uciekając od schematów

Warto zaufać artystom spoza medialnego głównego nurtu. Muzyczna prawda przechadza się bowiem również (najczęściej?) ścieżkami dalekimi od zainteresowania mainstreamowych mediów. Przekonują o tym nowe krążki Krzysztofa Gradziuka i zespołu Sonorismo, grupy Daj Ognia, kwartetu Bartłomieja Olesia czy duetu Śniedź.

JA TU TYLKO CZYTAM. Demony leków i lekofobii

Psychotropy w Stanach Zjednoczonych wypisywane są nadmiarowo, Big Pharma ma krew na rękach, a lawiny recept zmiotły niejedno życie. Robert Whitaker w swoim reportażu posuwa się jednak do skrajności - demonizuje leki psychiatryczne. Wszystkie. Prowokujący do dyskusji Zmącony obraz autora po kilkunastu latach od premiery dociera do polskojęzycznych czytelników za sprawą tłumaczenia Jana Dzierzgowskiego.

Strona 1 2 3 4